Η εργασία που ακολουθεί είναι το αποτέλεσμα της προσπάθειας των μαθητών δύο τμημάτων της Γ΄τάξης υπό την καθοδήγηση και την παρότρυνση της φιλολόγου τους κ. Σταυριανάκη Νίκης. Οι μαθητές του Γ1 και του Γ2 μελέτησαν το βιβλίο της Λότη Πέτροβιτς ? Ανδρουτσοπούλου και με τη βοήθεια οδηγιών και ερωτηματολογίων της καθηγήτριάς τους ολοκλήρωσαν την εργασία τους, η οποία τυπώθηκε και "δέθηκε" σε βιβλίο, που βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του σχολείου μας. Μέρος της εργασίας δημοσιεύεται εδώ .
Λίγα λόγια για το έργο.
1) Το Μελένικο πρωταγωνιστεί σε παρόν και παρελθόν. Μέσα από τη δράση γνωστών οικογενειών και από το ταξίδι σε αυτό μιας νεαρής κοπέλας με τον πατέρα της, θα φανερωθεί η περιπετειώδης πορεία του στην ιστορία: από την προετοιμασία του Αγώνα το 1821, στον οποίο συνέβαλλε ενεργά, έως την παρακμή και την απόδοσή του από τις Μεγάλες Δυνάμεις στη σημερινή Βουλγαρία το 1913. Κι ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, η νεαρή πρωταγωνίστρια θα έχει την ευκαιρία να αξιοποιήσει αυτό τα ταξίδι της, να ξεχάσει τον παλιό της έρωτα και να γνωριστεί με ένα φοιτητή της Νομικής, που όπως όλα δείχνουν, θα είναι και ο νέος της δεσμός. Παράλληλα, όλοι θα προβληματιστούν από την παράξενη συμπεριφορά ενός γέρου μάντη που ως δια μαγείας γνωρίζει τα πάντα για όλους?
Κάλλης Γιώργος, Γ2
2) Ένα βαρετό, αρχικά, ταξίδι στο Μελένικο θα γίνει συναρπαστικό για μια νεαρή κοπέλα, την Όλγα. Μέσα στα ερείπια αυτής της πόλης, του «Μυστρά του Βορά», θα έρθουν στην επιφάνεια, όχι μόνο η ιστορία της οικογένειάς της αλλά και σταθμοί ιστορικοί αυτής της πόλης. Θα ζωντανέψει το παρελθόν της από την ακμή της μέχρι την εγκατάλειψή της από τους κατοίκους της το 1913. Το παρόν και το παρελθόν μπλέκονται, εναλλάσσονται και έτσι, μέσα από αφηγήσεις φανταστικών και πραγματικών ηρώων γνωρίζουμε ιστορικά γεγονότα που διαφορετικά θα έμεναν στη σκιά. Εκεί, στα ερείπια αυτής της πόλης, με τη βοήθεια ενός γέρου «μάντη» περνά το μήνυμα της συμφιλίωσης των λαών, της ειρήνης και της αγάπης. Η Όλγα τελικά θα γνωρίσει όχι μόνο την πόλη που είναι «χτισμένη μέσα στα βουνά» αλλά και τα σκιρτήματα ενός νέου έρωτα στο πρόσωπο ενός νεαρού συνταξιδιώτη της, του Παύλου.
Βάσιλας Βασίλης-Βασιλείου Σταμάτης-Γιαννάκης Νικόλαος, Γ1
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ
ΓΛΩΣΣΑ: Γενικά οι γλωσσικές επιλογές της Λ. Πέτροβιτς ?Ανδρουτσοπούλου είναι ποικίλες ανάλογα με το κεφάλαιο (αναφερόμενο στο παρελθόν ή το παρόν) και τα πρόσωπα (ηλικία, κοινωνική τάξη, φύλο, ιδιότητα), δηλ. ανάλογα και με το επικοινωνιακό πλαίσιο.
Ειδικότερα:
Α. Ως προς τη γλώσσα:
Η γλώσσα στα κεφάλαια που αναφέρονται στο παρόν-σύγχρονη εποχή είναι απλούστερη-δημοτική. Αντιθέτως, στα αναφερόμενα στο παρελθόν κεφάλαια είναι πιο περίπλοκη-με πολλές λέξεις του μακεδονίτικου ιδιώματος ή με λόγιους τύπους. Τα συγκεκριμένα κεφάλαια είναι πιο πυκνογραμμένα και απαιτούν περισσότερη προσοχή κατά την ανάγνωση για την πληρέστερη κατανόησή τους.
Το ύφος της συγγραφέα γίνεται ορισμένες φορές σκόπιμα «σκοτεινό»: όπου γίνεται λόγος για την «προφητεία του κόκκινου κρασιού», επειδή πρόκειται για επισημάνσεις-προβολές στο μέλλον, υπάρχει ασάφεια και αοριστία νοηματική. Με αυτόν τον τρόπο, το ενδιαφέρον του αναγνώστη παραμένει αμείωτο και η περιέργειά του διεγείρεται.
Διακρίνονται πολλά σχήματα λόγου: επαναλήψεις, μεταφορές, παρομοιώσεις, αντιθέσεις, προσωποποιήσεις, εικόνες. Το μυθιστόρημα αποκτά ύφος γλαφυρό, ζωντάνια και παραστατικότητα.
Β. Ως προς τη δομή:
Το μυθιστόρημα είναι σπονδυλωτό. Η δράση εκτυλίσσεται σε δύο χρονικά και χωρικά επίπεδα: το παρόν-τη σύγχρονη εποχή και το σύγχρονο Μελένικο εναλλάσσονται με το παρελθόν-τη βυζαντινή εποχή και το «παλιό» Μελένικο. Η εναλλαγή αυτή επιτυγχάνεται με την εναλλαγή των αντίστοιχων κεφαλαίων: ένα κεφάλαιο για το παρόν προηγείται ενός άλλου κεφαλαίου που διαδραματίζεται στο παρελθόν. Παρά το ότι ο χρόνος της αφήγησης συμπίπτει κυρίως με το χρόνο των γεγονότων (δηλ. τα γεγονότα που «μαθαίνουμε» ως αναγνώστες συμβαίνουν ταυτόχρονα με την αφήγηση) υπάρχουν πολλές αναδρομές στο παρελθόν (εγκιβωτισμοί). Παρατηρούνται, ακόμη, χρονικά άλματα μέσα στο ίδιο κεφάλαιο. Έτσι, η γραφή της Λ. Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου θυμίζει πολύ την ημερολογιακή γραφή.
Η σύνδεση των επιμέρους κεφαλαίων πραγματοποιείται:
1) Με τον «κοινό» τόπο για τα κεφάλαια τα αναφερόμενα στο παρόν και το παρελθόν, το Μελένικο.
2) Με τις ομοιότητες μεταξύ των προσώπων (π.χ. της Όλγας και της νεαρής Ελισάβετ, του Αλέξη Νόιγκερ και του Αναστάσιου Χρηστομάνου, του Απελλή και του Βάλτερ), τα ίδια ονόματα ή τη συγγενική σχέση τους.
3) Με επαναλήψεις-αναλογίες (π.χ. σελίδες 70 και 91).
4) Με το «Άξιον εστί» του Οδ. Ελύτη.
5) Με την «προφητεία του κόκκινου κρασιού».
6) Με αναφορά σημαντικών ιστορικών γεγονότων.
7) Με τους τίτλους των κεφαλαίων (οι τίτλοι των κεφαλαίων των αναφερόμενων στο παρελθόν αφορούν στις 4 εποχές ενώ των αναφερόμενων στο παρόν στο «Άξιον εστί»).
Γ) Ως προς τον αφηγητή:
Ο αφηγητής είναι παντογνώστης, εξωτερικός (εξωτερική οπτική γωνία) και αμέτοχος στη δράση. Η αφήγηση γίνεται σε γ ενικό πρόσωπο. Υπάρχει σε αρκετά σημεία των κεφαλαίων περιγραφή και διάλογος-ευθύς λόγος αλλά και εσωτερικός μονόλογος (δηλ. «ακούμε» τις σκέψεις των ηρώων).
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ
1η Ομάδα:
Νίκος Αναστασίου, Κώστας Αθανασόπουλος , Γιάννης Αντωνίου, Κίμων Γούλας, Ελένη Εκμεκτσίου, Ηλίας Βλάχος, Γιώργος Δάβαρης, Πέτρος Γκούζιας, Στέλλα Δρακάκη
Όλγα: Η δεκαεξάχρονη Όλγα είναι μια από της κύριες ηρωίδες του μυθιστορήματος. ΄Eχει ανησυχίες και προβληματισμούς για τη σχέση της με τον Απελλή, με τον οποίο είναι ερωτευμένη αλλά χωρίς ανταπόκριση . Κλείνεται στον εαυτό της και νιώθει απελπισμένη και δυστυχισμένη. Της δίνεται η ευκαιρία να ξεχάσει τον Απελλή με το να συμμετάσχει στην εκδρομή στο Μελένικο που της προτείνει ο πατέρας της. Δέχεται ψυχολογική υποστήριξη από τη φίλη της, την Ειρήνη, η οποία θεωρεί το ταξίδι καλή ιδέα. Η Όλγα είναι μια φυσιολογική έφηβη, που δεν πιστεύει καθόλου σε προλήψεις και δεισιδαίμονες.
Αλέξης Νόιγκερ (ο πατέρας της Όλγας): Εμφανίζεται σε πολλές σκηνές του μυθιστορήματος. Είναι φιλομαθής και οι μεγάλες του αγάπες είναι η οικογένειά του και τα βιβλία. Με το ταξίδι αυτό σκοπεύει να βρει την εικόνα- κειμήλιο που θέλει η μητέρα του και να γνωρίσει η κόρη του το Μελένικο . Δεν πιστεύει σε δεισιδαιμονίες και προλήψεις και δε θέλει η κόρη του να επηρεάζεται από αυτά.
Παύλος Πανίδης: Είναι και αυτός ένας από τους κύριους πρωταγωνιστές του μυθιστορήματος. Μπαίνει μετά στην παρέα του πατερά και της Όλγας και έτσι, η διαδρομή της Όλγας γίνεται πιο ευχάριστη, αφού έχει συντροφιά. Δείχνει στον πατερά της Όλγας πόσο φιλομαθής είναι και γίνεται ευπρόσδεκτος. Είναι ένα νέο παιδί, λίγα χρόνια μεγαλύτερος από την Όλγα, και είναι φοιτητής Νομικής. Είναι αυτός ο οποίος θα κάνει την Όλγα να ξεχάσει τον Απελλή και να προχωρήσει στη ζωή της. Είναι αρκετά καλά ενημερωμένος σχετικά με το Μελένικο και κάνει την Όλγα να ενδιαφερθεί όλο και πιο πολύ για την ιστορία της πατρίδας της.
Απελλής: Αναφέρεται λίγες αλλά σημαντικές φορές από την Όλγα. Είναι παιδικός φίλος της Όλγας, αφού οι οικογένειές τους γνωρίζονται από παιδιά. Αυτός την αγαπάει πολύ αλλά σαν τη μικρότερη αδελφή του. Αυτό απογοητεύει την Όλγα, η οποία είναι κρυφά ερωτευμένη μαζί του. Η Όλγα απογοητεύεται επίσης και όταν μαθαίνει για τη σχέση του με τη Νιόβη και τη συγκατοίκησή τους στο Παρίσι, όπου σπουδάζουν μαζί.
Ελισάβετ Γ (η γιαγιά της Όλγας): Είναι μια ήσυχη και γλυκιά γιαγιά που την αγαπάει πολύ η Όλγα γιατί πάντα την καταλαβαίνει και της συμπαραστέκεται. Είναι όμως διαφορετική από το γιο της, Αλέξη Νόιγκερ, και την Όλγα, επειδή πιστεύει σε προλήψεις και δεισιδαιμονίες. Αυτό μας αποδεικνύεται το βράδυ πριν η Όλγα και ο πατέρας της, Αλέξης, φύγουν για το ταξίδι. Επίσης, είναι και αυτή φιλομαθής όπως ο γιος της. Έχει καημό να βρεθεί η εικόνα ?κειμήλιο της Αγίας Τριάδας και να ξαναγυρίσει στα χέρια της.
Φραγκίσκος (ο μικρός αδελφός της Όλγας και εγγονός της Ελισάβετ Γ): Ο 11χρονος Φραγκίσκος είναι ζωηρός και κάνει συνέχεια αταξίες. Αυτό όμως που εκνευρίζει τον πατερά του είναι που έχει αρχίσει και πιστεύει σε προλήψεις, δεισιδαιμονίες, μαγικά, ξωτικά, μαγικές σχολές, αλχημείες και τα συναφή.
Δάφνη (η μητέρα της Όλγας): Η Δάφνη είναι μια πολυάσχολη εργαζόμενη μητέρα. Είναι πάντα βιαστική και ο χρόνος της είναι μετρημένος. Δεν χάνει τον καιρό της σε ανούσιες συζητήσεις. Περνάει πολλές ώρες δουλεύοντας το πρωί στο νοσοκομείο και το απόγευμα στο ιατρείο.
Θέκλα (η παραμάνα της μικρής Ελισάβετ Α) : Πιστεύει σε προκαταλήψεις και δεισιδαιμονίες. Είναι εργατική, χρήσιμη και αφοσιωμένη στα αφεντικά της και δείχνει κατανόηση απέναντί τους. Έχει μεγάλη επιμονή σε θέματα δεισιδαιμονίας, όπως φαίνεται από την έντονη επιθυμία της, η οποία είχε εκφράσει μετά δακρύων στο αφεντικό της, για να κάνουν αγιασμό αφού χύθηκε κόκκινο κρασί.
Ελισάβετ Α (η μικρότερη και ζωηρότερη κόρη του Αναστάσιου Χρηστομάνου): Είναι τελείως διαφορετική από τις αδελφές της, την Ελένη και τη Μαρία. Ο πατέρας της χαίρεται για τον ατίθασο χαρακτήρα και τη δυναμικότητά της, επειδή θεωρεί πως η κόρη του κληρονόμησε την επαναστατικότητα των βυζαντινών προγόνων τους.
Αναστάσιος Χρηστομάνος: Είναι και αυτός ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα του μυθιστορήματος. Είναι φιλόπατρις και ενισχύει τον αγώνα των υπόδουλων στους Οθωμανούς Ελλήνων. Ως μορφωμένος και σοβαρός άνθρωπος είναι προοδευτικός και θεωρεί ότι και οι γυναίκες πρέπει να έχουν άποψη σε πολιτικά και κοινωνικά θέματα. Δεν πιστεύει καθόλου σε προλήψεις και δεισιδαιμονίες και τις θεωρεί χαζομάρες. Φαίνεται να είναι ένα σπουδαίο και υπεύθυνο άτομο που έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην πολιτική του Μελένικου.
Αικατερίνη Ζάχου: Είναι στοργική μητέρα και αφοσιωμένη σύζυγος που θέλει το καλό της οικογένειάς της. Πιστεύει σε προλήψεις αλλά προσπαθεί να μην προκαλεί τον άνδρα της. Η εγκυμοσύνη την κάνει ακόμα πιο γλυκιά και έτσι καταφέρνει να γίνεται αυτό που θέλει και ο Αναστάσιος πάντα να υποχωρεί.
Μανόλης Χρηστομάνος (αδερφός του Αναστάσιου): Είναι πρόθυμος να βοηθήσει στον αγώνα για να ελευθερωθεί η πατρίδα και βοηθά και υποστηρίζει τον αδελφό του. Καλόκαρδος και ευθύς άνθρωπος, υπεραγαπά τον αδελφό του. Είναι εξαιρετικά θρήσκος και ευσεβής, ο οποίος ομώς πιστεύει -αν και όχι φανατικά- στις προλήψεις.
Μαρία και Ελένη (οι μεγαλύτερες κόρες του Αναστάσιου): Είναι συνεσταλμένες και υπάκουες και καθόλου αντιδραστικές. Δεν συμμετέχουν καθόλου στο κεφάλαιο παρά μόνο γίνεται αναφορά σε αυτές όταν συγκρίνονται με τη μικρότερη και πολύ διαφορετική αδελφή τους.
2η Ομάδα:
Καραμήτρος Βασίλης, Κουβεδάκη Χρυσάνθη, Κόη Αγγελική, Κάλλης Γιώργος, Μαγγίνας Μιχάλης, Καραμέρης Γιάννης, Καραχάλιος Χρήστος, Λουκά Βασιλική, Καραχρήστος Βαγγέλης
Κεφάλαιο 1ο
Όλγα Νόιγκερ :
Η Όλγα είναι ένα πρόσωπο που δεν αρέσκεται στις μαντείες και τις προβλέψεις, αφού τις θεωρεί «εμπαιγμό των αφελών». Τρέφει συμπάθεια προς τους ηλικιωμένους γιατί της θυμίζουν την πολυαγαπημένη της γιαγιά ? την Ελισάβετ Γ΄. Είναι φίλη των λογοτεχνικών βιβλίων. Είναι συναισθηματική, διότι κάθε φορά που αναπολεί τις παλιές και ευχάριστες στιγμές με τον παλιό, δήθεν ερωτικό της δεσμό ? τον Απελλή ? νιώθει βαθιά συγκίνηση. Επίσης, είναι συνεσταλμένη διότι κατά τη διάρκεια του ταξιδιού με προορισμό το Μελένικο της Βουλγαρίας δεν είχε την πρόθεση να συζητήσει με το συνταξιδιώτη της, Παύλο. Ανοίγει όμως καινούριους και ευρείς ορίζοντες στην προσωπική της ζωή, μην αποκλείοντας το ενδεχόμενο δέσμευσης εφόσον προσπαθεί να ανακαλύψει κάποιο ενδιαφέρον θέμα να συζητήσει με τον συνεπιβάτη της, Παύλο.
Παύλος Πανίδης :
Είναι κοινωνικός γιατί προσπαθεί να συζητήσει με την Όλγα ενώ αυτή δεν ανταποκρίνεται. Είναι φιλομαθής, διότι όχι μόνο φοιτά σε Νομική Σχολή, αλλά και ενδιαφέρεται για τις σπουδές του καθώς μιλά μόνο για αυτές στο μεσημεριανό γεύμα στο Σιδηρόκαστρο με την Όλγα και τον πατέρα της.
Αλέξης Νόιγκερ (πατέρας της Όλγας) :
Ο πατέρας της Όλγας είναι αρχαϊστής, διότι προτιμά να μιλάει στα αρχαία ελληνικά πράγμα που φαίνεται και από τη συνήθειά του να αποκαλεί το πούλμαν «πολυτελές λεωφορείο». Είναι φίλος των αρχαίων μνημείων και ιδιαίτερα των Βυζαντινών. Τέλος είναι βιβλιόφιλος, επειδή, αφού δεν έχει ο ίδιος βιβλίο να διαβάσει, ζητάει από μία διπλανή του στο πούλμαν.
Ελισάβετ Γ΄ (γιαγιά της Όλγας και μητέρα του Αλέξη Νόιγκερ):
Είναι δεισιδαίμων γιατί πιστεύει σε προλήψεις, μαντείες και προφητείες όπως αυτή του κόκκινου κρασιού. Γι?αυτό και προσπαθεί να εμποδίσει το γιο της να πραγματοποιήσει το ταξίδι στο Μελένικο. Επίσης είναι επίμονη αφού καταφέρνει να εκνευρίσει τον Αλέξη Νόϊγκερ.
Δάφνη (μητέρα της Όλγας):
Είναι πολυάσχολη και έχει μετρημένο χρόνο για τις οικογενειακές ασχολίες, εφόσον είναι απασχολημένη τις περισσότερες ώρες της ημέρας στο ιατρείο και την έγνοια των παιδιών έχει ο πατέρας. Σε αυτήν ανατίθενται ορισμένες από τις υποχρεώσεις του σπιτιού, ενώ οι υπόλοιπες ανατίθενται στον πατέρα, ο οποίος έχει περισσότερο ελεύθερο χρόνο.
Ιβάνκα:
Είναι υπηρέτρια της οικογένειας Νόιγκερ η οποία επιμελείται για την αγωγή και την κόσμια συμπεριφορά των ανήλικων παιδιών. Είναι φιλόπατρις αφού αγαπά την πατρίδα της και ιδιαίτερα το χωριό της.Επίσης ενθουσιώδης γιατί χαίρεται ιδιαίτερα για τον εργοδότη της ο οποίος θα επισκεφτεί την πατρίδα- γενέτειρα, Βουλγαρία και συγκεκριμένα το χωριό της Μελένικο το οποίο θα επισκεφτεί σε λίγο καιρό, μαζί με την οικογένειά της.
Κεφάλαιο 2ο
Αναστάσιος Χρηστομάνος :
Ο Αναστάσιος είναι ορθολογιστής και οπαδός του Διαφωτισμού, αφού δεν πιστεύει σε προλήψεις, δεισιδαιμονίες και προφητείες. Είναι αντικειμενικός και προοδευτικός γιατί δεν πιστεύει στην «προφητεία του κόκκινου κρασιού» αλλά στην καλλιέργεια κλίματος ως πηγή εσόδων για τον ίδιο και την κοινότητα των Γραικών γενικότερα. Επιπλέον είναι ενθουσιώδης, πράγμα που φαίνεται από την περιγραφή της ορκωμοσίας για το «Κοινόν Μελενίκου», τη χαρά του για το ασυγκράτητο του χαρακτήρα της Ελισάβετ και την επιθυμία του για πληροφορίες για τους γονείς του και για την ευρύτερη κατάσταση. Είναι προληπτικός γιατί επιμένει να απομακρυνθεί η τρικέφαλη εικόνα της Αγίας Τριάδος από το σημείο του αγιασμού για μην προκύψουν παρεξηγήσεις. Αναπολεί τις μνήμες του παρελθόντος και κάνει αναδρομές σε συγκεκριμένα γεγονότα που αφορούν τη γενέτειρά του, Βιέννη, και τις αντιξοότητες που αντιμετώπισε το Μελένικο από ληστές και τον οθωμανικό ζυγό στο πέρασμα του χρόνου. Τέλος ανησυχεί για τη μελλοντική μοίρα της εικόνας καθώς είναι λάτρης της συλλογής παλαιών αντικειμένων αλλά και επειδή η εικόνα είναι ιερό κειμήλιο της οικογένειας Χρηστομάνου.
Ελισάβετ Α΄ (κόρη του Αναστασίου και της Αικατερίνης) :
Η Ελισάβετ είναι ασυγκράτητη για την ηλικία της, αλλά το ασυγκράτητο του χαρακτήρα της αποτελεί δείγμα της κληρονομιάς από τους προγόνους της. Είναι άτακτη, επειδή χαλάει τη συνάθροιση του πατέρα της, τραβώντας το τραπεζομάντιλο και αφήνοντας λεκέ από κόκκινο κρασί, προκαλώντας την ανησυχία της μητέρας της και της Θέκλας που πίστευαν στις προλήψεις και τις δεισιδαιμονίες. Τέλος είναι εξαιρετικά ζωηρή και περίεργη, γιατί θέλει να μαθαίνει ότι συμβαίνει μέσα στο σπίτι.
Θέκλα:
Η Θέκλα είναι ανεύθυνη, ελαφρόμυαλη και λίγο απρόσεκτη, γιατί δεν κάνει καλά τη δουλειά της ως παραμάνα χάνοντας τη μικρή από τα μάτια της. Τέλος, είναι ιδιαίτερα προληπτική, γιατί θέλει να γίνει ευχέλαιο στο σπίτι λόγω του λεκέ από κόκκινο κρασί στο τραπεζομάντιλο.
Μανόλης Χρηστομάνος:
Ο Μανόλης είναι θεοσεβούμενος και έχει εντελώς αντίθετες αντιλήψεις από τον αδερφό του, Αναστάσιο. Είναι ευσεβής, γιατί δείχνει σεβασμό και υπακοή στη μητέρα του, αρχόντισσα Πετριά, χωρίς να αντιδρά σε ό,τι του ζητήσει (εικόνα της Αγίας Τριάδος). Είναι υπερήφανος για τον πατέρα του ο οποίος ενισχύει με κάθε δυνατό μέσο την ελληνική επανάσταση.
Αικατερίνη Ζάχου (σύζυγος του Αναστάσιου):
Η Αικατερίνη πιστεύει στις προλήψεις, στις μαντείες και στις δεισιδαιμονίες. Αυτό φαίνεται, διότι ζητάει από το σύζυγό της να φέρει έναν ιερέα να ευλογήσει στο σπίτι. Τέλος, συμμετέχει στα πολιτικά δρώμενα και έχει πλήρη ενημέρωση γι?αυτά.
Κεφάλαιο 3ο
Όλγα:
Είναι πολύ ντροπαλή, γιατί διστάζει να μιλήσει στον Παύλο για θέματα που την αφορούν. Ωστόσο νιώθει ενοχές για την σιωπή που επικρατεί και αρχίζει να μιλά στον Πανίδη για άσχετα θέματα. Παρόλο που δεν πιστεύει στις δεισιδαιμονίες είναι πρόθυμη να συναντήσει το μάντη, Αλέξη Στάνοφ, και ανυπομονεί για αυτή τη συνάντηση. Σκέφτεται ακόμα τον Απελλή, με τον οποίο επικοινωνεί και δεν θέλει να πιστέψει ότι τον έχει «χάσει» οριστικά και αμετάκλητα από τη Νιόβη. Θέλει να πιστεύει πως αυτή είναι μια εφήμερη και προσωρινή σχέση χωρίς μέλλον και εξέλιξη.
Παύλος Πανίδης:
Είναι αφοσιωμένος στο «Άξιον Εστί» του Ελύτη ,διότι δεν υπάρχουν άλλοι συνομήλικοί του να μιλήσει εκτός από την Όλγα που είναι απρόθυμη να μιλήσει. Ενδιαφέρεται για τις σπουδές του και δεν το κρύβει ,αφού είναι πρόθυμος να μιλήσει για τις δίκες στις οποίες θα ήθελε να παρευρίσκεται, στο παρελθόν. Επίσης είναι κι αυτός πρόθυμος να επισκεφτεί το μάντη και το περιβόητο αρχοντικό του Μπάμπουρα.
Κυρία Μυρτώ (& Μάντης):
Είναι μια ηλικιωμένη γυναίκα, η οποία πιστεύει σε αρκετές δεισιδαιμονίες και προλήψεις. Γι? αυτό και προτείνει να επισκεφτούν το μάντη Στάνοφ. Επίσης, συζητά με τις υπόλοιπες κυρίες για το θέμα του μάντη, τον οποίο θεωρεί αξιόπιστο και καλλιεργημένο, διότι ο μάντης πιστεύει κατά ένα μεγάλο βαθμό στον ελληνικό πολιτισμό και έχει μεγαλύτερη ηλικία από τους υπόλοιπους, οπότε κατά τα δεδομένα της εποχής θεωρείται σοφότερος.
Αρχηγός εκδρομής:
Είναι φίλος των αρχαίων μνημείων του Μελένικου. Γνωρίζει τα πάντα για την ιστορία του τελευταίου, την οποία αφηγούταν στους συνεπιβάτες λίγο πριν την άφιξη στο Μελένικο, όπως λαογραφικά, πολιτιστικά και δημογραφικά στοιχεία. Θέλει να κάνει επίδειξη των γνώσεών του, αφού με την ευκαιρία της αργοπορίας της ξεναγού, αναλαμβάνει να ενημερώσει τους «Φίλους».
Αλέξης Νόϊγκερ:
Αναφέρεται πάλι η δυσπιστία του στις προλήψεις, μαντείες κτλ. Δεν τον ενδιαφέρει να επισκεφτεί τον μάντη και προτιμά να κάνει τις μετρήσεις του.
Θέκλα:
Η Θέκλα, παραμάνα της Ελισάβετ, είναι αρχικά στοργική αλλά και ευαίσθητη πράγμα που φαίνεται από τον τρόπο που υποδέχεται τα παιδιά της οικογένειας Χρηστομάνου όπως και απ? το ότι νοιάζεται τόσο γι? αυτά τα οποία μεγάλωσε με τόση αγάπη σαν να ήταν δικά της. Είναι πολύπειρη, καθώς έχει ζήσει πολλά, δεινά και μη, στη ζωή της. Επίσης, έχει υπομονή και επιμονή. Αυτό φαίνεται κυρίως απ? το γεγονός ότι χωρίς να βιάζεται και υπενθυμίζοντας της το κατά διαστήματα κατάφερε την Ελισάβετ να πιει όλο το γάλα. Επιπλέον, η Θέκλα καταλαβαίνει πότε κάτι που λέει ενοχλεί τον άλλον και έτσι αλλάζει θέμα συζήτησης αμέσως. Τέλος είναι προληπτική και πιστεύει σε δεισιδαιμονίες καθώς δίνει στην Ελισάβετ μαντιλάκια τα οποία θα κρεμάσει στο δέντρο, όπως και εκείνη, ώστε να πάνε όλα καλά.
Ελισάβετ:
Η Ελισάβετ είναι ευαίσθητη ενώ εύκολα πληγώνεται, καθώς μετά τη δέσμευση του Βάλτερ με την Ίρμα ορκίστηκε να μην παντρευτεί άλλον άντρα. Η απόφασή της αυτή δεν άλλαξε παρά τα δεκάδες προξενιά και την προσπάθεια των γονιών της να τη μεταπείσουν, γεγονός που υποδηλώνει ότι είναι πεισματάρα. Πιστεύει σε προλήψεις και δεισιδαιμονίες αφού ελπίζει πως με την «θαυματουργή» εικόνα της Αγίας Τριάδας θα επέστρεφε ο Βάλτερ σ? αυτήν. Τέλος είναι «θαρραλέα» κατά κάποιον τρόπο έως και θρασεία, γιατί επεμβαίνει στη συζήτηση του Θεοδόσιου και του πατέρα της καθώς και περίεργη- κρυφακούει τη συζήτηση των γονιών της.
Αναστάσιος Χρηστομάνος:
Δεν είναι φιλάργυρος ούτε τσιγκούνης. Αντίθετα δεν έχει πρόβλημα να ξοδεύει χρήματα από συναισθηματικούς λόγους, όπως η αναστύλωση του αρχοντικού του στο Μελένικο μετά την καταστροφή του, σε μια περίοδο που τα οικονομικά του δεν είναι πολύ καλά. Είναι φιλόπατρις, το οποίο δηλώνεται απ? τη συμμετοχή του στον Αγώνα αλλά και από το ενδιαφέρον του για τα τότε εθνικά ζητήματα που εκφράζεται με τις ερωτήσεις του προς το γιατρό, τον οποίο ακούει με προσοχή. Ενδιαφέρεται για το μέλλον της κόρης του την οποία θέλει να παντρέψει. Τέλος είναι επικριτικός και καυτηριάζει τις εμφύλιες διαμάχες των Ελλήνων τις οποίες και δεν επιθυμεί ούτε επικροτεί.
Θεοδόσιος Πέτρου-Πέτροβιτς:
Φαίνεται να είναι συνεπής γιατί πηγαίνει στο ραντεβού του, με την οικογένεια Χρηστομάνου, ακριβώς στην ώρα του. Είναι και εκείνος φιλόπατρις όπως και ο Αναστάσιος, αφού φροντίζει να ενημερώνεται αλλά και ενδιαφέρεται για το τι συμβαίνει στη χώρα. Απ? τον τρόπο που μιλάει γίνεται φανερό πως σέβεται το συνομιλητή του χωρίς να γίνεται αγενής προσβάλλοντάς τον. Είναι φιλομαθής, το οποίο φαίνεται από το επάγγελμά του το οποίο συνεπάγεται με πολλές σπουδές εμφανείς στο κεφάλαιο. Τέλος είναι ενθουσιώδης αφού με μεγάλη όρεξη και ενδιαφέρον αφηγείται τη δίκη του Κολοκοτρώνη αλλά και αργότερα το μέλλον των δικαστών του.
Κεφάλαιο 8ο
Θεοδόσιος Βεζούκας:
Ο Θεοδόσιος Βεζούκας είναι ένα πρόσωπο πολυάσχολο με πολλά θέματα να τον απασχολούν, αλλά το κυριότερο θέμα που τον απασχολούσε εκείνη την εποχή φαίνεται να ήταν να αποτραπεί ο βάρβαρος ξεριζωμός των Μελενικιωτών από τα πάτρια εδάφη τους, το περίλαμπρο Μελένικο. Ο Θεοδόσιος φαίνεται να είναι αναστατωμένος και ανήσυχος για το πώς θα εξελισσόταν και αν θα κατέρρεε η αντίσταση των συντρόφων του στρατηγού Δελεδραμμάτικα ενάντια στους Βούλγαρους, που μετά την ολοκληρωτική ήττα λίγα χρόνια πριν, ορκίστηκαν να πάρουν εκδίκηση κάνοντας λεηλασίες στην κοινότητα μαζί με τα στρατεύματα του αδίστακτου ληστή Σαντάσκι. Επίσης εκφράζει την απελπισία του για την μάλλον άσκοπη συνθήκη που υπογράφτηκε για τον «αφανισμό» του Μελενίκου, εφόσον τον πολιορκούν ακόμα και τώρα που όλοι ετοιμάζονται για το μεγάλο και επώδυνο ξεριζωμό, που θα αφήσει πίσω του περιουσίες ανεκτίμητες και χωρίς να μπορούν να ανακτηθούν εύκολα. Είναι προβληματισμένος, γιατί θέλει να βρει τον ασφαλέστερο δυνατό τρόπο μετακίνησης της Σταματίνας και των δυο ανήλικων παιδιών της (Αθηνά κ΄ Ιωάννης), καθώς ακούει όλο και περισσότερες βροντές να φτάνουν στα αυτιά του από το πεδίο των συγκρούσεων των δυο παρατάξεων. Ακόμα είναι καταθλιπτικός, διότι σκέφτεται πως θα ήταν η ζωή της οικογένειας του, αν κείτονταν νεκρός κατά την τεράστια προσπάθεια του να προστατέψει το Μελένικο και την οικογένεια του Μιχάλη από την καταστροφή και τον θάνατο αντίστοιχα. Τέλος, αισθάνεται απογοητευμένος, γιατί δεν κατάφερε να βρεί την πολύτιμη εικόνα της Αγίας Τριάδας (με τα τρία κεφάλια κάτω από τον αυχένα), αλλά την αφήνει πίσω του με μοναδική ελπίδα να φυλάττει το Μελένικο από άλλες καταστροφές, λεηλασίες και ληστρικές επιδρομές. Δεν φαίνεται να είναι αισιόδοξος για καλό τέλος της γενέτειρας και πατρίδας του. Είναι ανιδιοτελής, γιατί δεν ζητάει αντάλλαγμα για την ανατροφή του μικρού τότε Στάνοφ. Επίσης, είναι συγκαταβατικός ,αφού δίνει την έγκριση-άδεια στον υιοθετημένο εγγονό του να σπουδάσει και τέλος, δεν είναι ευαίσθητος καθώς δεν συγκινείται με το ταξίδι του Στάνοφ στη Βουλγαρία.
Αλέξης Στάνοφ:
Εύκολα ενθουσιάζεται από την επίσκεψη των τριών πρωταγωνιστών
(Όλγα, Αλέξη Νόϊγκερ, Παύλο Πανίδη), στους οποίους δε χάνει στιγμή να αφηγηθεί το πώς γνωρίζει τόσα για την οικογένειά τους. Είναι φιλομαθής καθώς σε ηλικία 18 χρονών αποφάσισε να σπουδάσει αρχαιολογία στη Βουλγαρία. Είναι δυναμικός, αφού παρά τις δυσκολίες που συνάντησε και στο σχολείο του στην Ελλάδα αλλά και στο πανεπιστήμιο στη Βουλγαρία για την καταγωγή του κατάφερε να αποφοιτήσει. Επιπλέον, είναι πολύπειρος με μια περιπετειώδη πορεία στη ζωή, γιατί έζησε μέχρι και φυλάκιση σε περίοδο πολέμου με την κατηγορία ότι ήταν κατάσκοπος. Είναι απαισιόδοξος και καταθλιπτικός καθώς λέει συνέχεια πως θα πεθάνει μετά την εκπλήρωση της επιθυμίας του.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ (και από τα δύο τμήματα της Γ τάξης):
- Γιατί επιλέξατε στη συγκεκριμένη περίοδο της ζωής σας να συγγράψετε αυτό το βιβλίο;
- Τι σας οδήγησε στην επιλογή αυτού του τίτλου;
- Αν ταυτίζατε εν μέρει τον εαυτό σας με κάποιο πρόσωπο της υπόθεσης του βιβλίου σας, ποιο θα ήταν αυτό;
- Γιατί επιλέξατε το «Άξιον Εστί» του Ελύτη και όχι κάποιο άλλο ποίημα;
- Γιατί δεν επισκέφθηκε όλη η οικογένεια Νόιγκερ το Μελένικο;
- Γιατί επιλέξατε να υπάρχει και ο Παύλος στο μυθιστόρημα;
- Πέραν του ότι κατάγεστε από το Μελένικο, τι άλλο σας παρακίνησε να γράψετε το βιβλίο;
- Υπάρχει Σύλλογος των εκ του Μελενίκου καταγομένων στην Αθήνα;
- Θα θέλατε στο πλαίσιο μιας Ενωμένης Ευρώπης το ελληνικό στοιχείο να αναβιώσει στο Μελένικο;
- Αν ξαναγράφατε το βιβλίο σήμερα, ποια καινούρια στοιχεία θα προσθέτατε;
- Εάν το βιβλίο σας μεταφραστεί στη βουλγαρική γλώσσα, πιστεύετε ότι θα τύχει ευμενούς υποδοχής;
- Για ποιο λόγο επιλέξατε η Όλγα και η Ελισάβετ να έχουν στο βιβλίο σας διαφορετική σχέση από την πραγματική;
- Γιατί στο τέλος αρρωσταίνει ο Αλέξι Στάνοφ;
- Γιατί χρησιμοποιήσατε και πραγματικά στοιχεία και όχι μόνο στοιχεία μυθοπλασίας;
- Πόσο χρόνο αφιερώσατε στην ιστορική έρευνα, για να συγκεντρώσετε αρκετό υλικό για τη συγγραφή του βιβλίου;
- Επισκεφθήκατε πρόσφατα το Μελένικο; Πώς αισθανθήκατε;
- Πόσο δύσκολο είναι να συνδέετε κεφάλαια ενός βιβλίου μεταξύ τους αλλά και ολόκληρα βιβλία;
- Πώς αποφασίσατε να γίνετε συγγραφέας εφηβικών και παιδικών βιβλίων και όχι βιβλίων για ενήλικες;
- Ποιες δυσκολίες συναντήσατε κατά τη μακρά συγγραφική πορεία σας όλα αυτά τα χρόνια; Ποιες στιγμές θυμάστε ως ιδιαίτερα ευχάριστες;
- Εάν είχατε τη δυνατότητα, τι θα λέγατε σε ένα έφηβο μαθητή ο οποίος δεν αγαπά τη λογοτεχνία;
- Τι θα συμβουλεύατε ένα νέο με συγγραφικές φιλοδοξίες;
Εργασία των μαθητών του Γ1 και του Γ2
με την επιμέλεια της φιλολόγου κ. Νίκης Σταυριανάκη.
Σχολ. έτος 2009-2010
